ترک خود ارضایی | مشاوره و آموزش

خود ارضایی یکی از اقسام انحرافات جنسی به شمار می‏رود. در پیدایی آن علل مختلفی دخالت دارد مانند تحوّلات بلوغ، عوامل تحریک زا، عقده حقارت، مساعد نبودن محیط خانواده، معاشرت با منحرفان، ضعف ایمان و ناآگاهی از پیامدهای خودارضایی. متأسفانه خودارضایی، عوارض زیان باری دارد، مانند ضعف سیستم عصبی، ناتوانی جنسی، گریز از ازدواج، سرد مزاجی، پژمردگی رنگ، ایجاد حلقه سیاه دور چشم، خستگی و خواب آلود بودن، شرم کاذب، گوشه‏گیری و آشفتگی در خواب.(1)
البته تأثیر خودارضایی در ازدواج و یا بچه دار شدن مطلبی نیست که برای همه افراد یکسان باشد. در این باره باید پزشک متخصص با معاینات خود نظر دهد. معمولاً این مشکل برای افرادی که در خود ارضایی افراط کرده و سابقه زیادی دارند، ممکن است اتفاق افتد.
از نظر شرعی شکی نیست که خود ارضایی حرام است و استغفار و توبه از آن لازم می‏باشد.
اسلام برای مقابله با انحرافات جنسی عموماً و خودارضایی خصوصاً در دو بخش پیش‏گیری و درمان راهکارهای مناسبی را ارائه کرده است. اما روش‏های کاربردی در بخش نخست عبارت است از:

1- خردورزی: خودارضایی نتیجه عدم تعدیل غریزه جنسی است.
بدیهی است که با مهار احساسات و تعدیل غریزه جنسی می‏توان از خود ارضایی پیشگیری کرد.
یکی از راه‏های مهار غریزه جنسی استفاده از نیروی عقل است. امام علی(ع) می‏فرماید: "در دل‏های بشر، خاطرات بد و خواهش‏های زشت پدید می‏آید و عقل از اعمال آن خاطرات جلوگیری می‏کند".(2) البته به دلیل نیرومندی غریزه جنسی و نارسایی عقل در ایام بحرانی بلوغ، این چراغ هدایت، کم فروغ می‏گردد. در این شرایط باید از احساسات مذهبی بهره گرفت.

2- خدا محوری: در هنگامه بحران بلوغ، با استمداد از احساسات مذهبی و رعایت تقوا می‏توان شهوت را کنترل کرد. بزرگ‏ترین قدرت برای مهار غرایز از نظر اسلام احساس مذهبی است. قرآن مجید نماز را عامل باز دارنده از گناه می‏داند و می‏فرماید: "نماز آدمی را از کارهای زشت باز می‏دارد".(3) جوانی از انصار نماز را با پیامبر ادا می‏کرد، ولی آلوده به گناهان زشتی بود. حضرت فرمود: "سرانجام نمازش او را از این اعمال پاک می‏کند".(4) البته هر نمازی به نسبت رعایت شرایط، این اثر را دارد. رسول اکرم(ص) به جوانان توصیه می‏کند برای کنترل غریزه جنسی، از روزه و امساک از خوردن استفاده کنند.(5)

3- رعایت اصل مهم حیا و عفت در محیط خانه: رعایت بعضی مسائل مانند جداسازی محل خواب کودکان، محدود کردن، تماس بدنی با آنان، دور نگاه داشتن کودکان از مناظر مهیج از بروز انحراف جنسی جلوگیری می‏کند.

 
4- دقت در دوست یابی: اولین قدم‏های انحراف را نوجوانان به کمک دوستان ناباب بر می‏دارند. برای پیش‏گیری از انحرافات جنسی باید در انتخاب دوست وقت کافی صورت گیرد.

5- کنترل غریزه جنسی: جوان باید از ابتدای بلوغ، غریزه جنسی را به کنترل در آورد تا انحراف به صورت عادت در نیاید. کنترل از طریق: طرد افکار شیطانی، پر کردن اوقات فراغت، کنترل چشم و عدم اختلاط زن و مرد انجام می‏گیرد. بیدار ماندن در رختخواب ممکن است زمینه ساز برخی انحرافات شود، از این رو به جوانان توصیه می‏گردد زمانی وارد بستر شوند که به حد کافی خسته شده و آماده خواب باشند. برای این امر می‏توان از مطالعه کتاب‏های مفید قبل از خواب استفاده کرد، زیرا اشتغالات فکری اثر عمیقی در انصراف فکر از عادات و انحراف جنسی دارد، از این رو پر کردن اوقات فراغت از اهمیّت خاصی برخوردار است.

6- یاد مرگ: یکی دیگر از عواملی که در غلبه بر شهوت نقش مهمی دارد، یاد مرگ است. 
رسول اکرم(ص) می‏فرماید: "زیاد مرگ را یاد کنید که یاد مرگ شکننده لذّات نفسانی و حایل میان تو و شهوات است".(6)

7- ازدواج: راه صحیح ارضای غریزه جنسی، ازدواج قانونی است. رسول خدا(ص) می‏فرماید: "ای جوانان! هر یک از شما که قدرت ازدواج دارد، حتماً اقدام کند، زیرا بهترین وسیله است که چشم را از نگاه‏های آلوده و عورت را از بی عفتی محافظت می‏کند".(7) 
از این رو اسلام، در جایی که ترک گناه منوط به ازدواج باشد، آن را واجب کرده است. فقهای عظام فرموده‏اند: کسی که به دلیل نداشتن زن به حرام می‏افتد واجب است زن بگیرد.(8) این مسئله در مورد زنان نیز مؤثر است.

8- خویشتن داری: قرآن مجید راه مقابله با طغیان غریزه جنسی را در صورت فراهم نبودن زمینه ازدواج، خویشتن داری در امور جنسی می‏داند و می‏فرماید: "آن‏ها که وسیله ازدواج ندارند، باید عفت پیشه کنند تا خداوند آنان را به فضلش بی نیاز کند".(9)
البته تسلط بر نفس و تعدیل غریزه جنسی، کار بسیار دشوار است که نیاز به مقاومت سرسختانه دارد. امام علی(ع) می‏فرماید: "شهوت‏ها و خواسته‏های نفسانی، بیماری‏های کشنده هستند و بهترین دوای آن‏ها، صبر و پایداری در برابر آن‏ها است".(10)

9- تقویت اراده: اگر زیاده خواهی جنسی به صورت عادت ناپسند خودارضایی در آمده باشد، از آن جا که عادت به منزله طبیعت دوم آدمی به شمار می‏رود، رهایی از آن، احتیاج به عزمی راسخ دارد. آن چه در شروع کار مهم است، خواستن و انگیزه داشتن است. در این جهت تلقین مثبت بسیار کارساز است. افراد مبتلا به خودارضایی باید مرتب به خود تلقین کنند که به خوبی قادرند این عادت را ترک کنند، ضمن این که به دنبال آن جای گزین کردن یک عادت پسندیده ضروری است.
روان شناسان می‏گویند: برای ترک یک عادت بد، حتماً باید به سراغ عادت خوب رفت و آن را جانشین عادت بد نمود. در مورد عادات بدجنسی باید درست در همان ساعاتی که انگیزه آن در مبتلایان تولید می‏شود، به سراغ برنامه خاصی (مانند ورزش، تفریح، رفتن پیش دوستان و بطور کلی بیرون آمدن از خلوت و تنها بوده) که برای چنین ساعاتی از قبل پیش بینی کرده‏اند بروند.(11)

10- مؤاخذه و تنبیه: آدمی گذشته از همت والا، به محرک هایی نیازمند است تا نفس مایل به تنبلی و رکود را به حرکت و تلاش وا دارد و در طریق مجاهدت با نفس ثابت قدم و مقاوم گرداند. در این میان، مهم‏ترین محرّک، تنبیه و مجازات است.
مجازات در برابر زیاده خواهی جنسی از ملامت شروع و سپس به مراحل شدیدتر مانند محروم کردن خویشتن از بعضی لذایذ زندگی در مدّت معیّن منتهی می‏گردد.
11- ورزش: یکی از راه‏های آرام کردن طوفان غریزه جنسی در انسان، ورزش و فعالیت بدنی است، زیرا ورزش مقدار فراوانی از انرژی‏های بدنی و فکری انسان را به خود اختصاص می‏دهد و از مسائل دیگر کم می‏کند.
12- کم خوری: در روایات اسلامی از روزه داری به عنوان یک عامل غلبه بر شهوت یاد شده است. پیامبر اکرم(ص) می‏فرماید: "ای جوانان! هر یک از شما قدرت ازدواج دارد ازدواج کند و اگر قدرت ندارد، روزه بگیرد، زیرا روزه گرفتن برای کنترل شهوت مفید است".(12)
پی نوشت‏ها: 
1. احمد احمدی، روانشناسی نوجوان و جوان، ص 120.
2. غررالحکم، ج 2، ص 500.
3. عنکبوت (29) آیه 45.
4. تفسیر نمونه، ج 16، ص 287.
5. بحارالانوار، ج 100، ص 220.
6. بحارالأنوار، ج 74، ص 388.
7. مکارم الاخلاق، ص 100.
8. توضیح المسائل مراجع، ج 2، مسئله 2443.
9. نور (24) آیه 33. 
10. غررالحکم، ج 1، ص 72 
11. ناصر مکارم شیرازی، مشکلات جنسی جوانان، ص 169